Việt Nam nên làm gì để phát triển đấu thầu tư nhân?

Thứ sáu, 23 Tháng Tám 2024 2:11 CH

Nếu nói về đấu thầu tư nhân thì tuổi đời non trẻ hơn nhiều so với gần 30 năm của đấu thầu nhà nước, tuy nhiên để phát triển được đấu thầu tư nhân chúng ta cần nhìn nhận bức tranh tổng thể về đấu thầu cả công lẫn tư để từ đó đặt ra câu hỏi Việt Nam nên làm gì để phát triển đấu thầu tư nhân? Hãy cùng DauThau.Net hôm nay phân tích với bài viết dưới đây.

Việt Nam nên làm gì để phát triển đấu thầu tư nhân?

Vai trò của đấu thầu trong nền kinh tế

Đấu thầu mang lại lợi ích to lớn đối với chủ đầu tư, nhà thầu và nền kinh tế quốc dân nói chung. Công tác đấu thầu được thực hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau từ xây dựng, mua sắm thiết bị, thực hiện dự án… Đặc biệt trong lĩnh vực công, đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đầu tư và xây dựng, hạn chế và loại trừ được tình trạng thất thoát, lãng phí vốn ngân sách nhà nước.
Đối với đấu thầu tư nhân nếu được công khai minh bạch sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các đơn vị cung cấp sản phẩm dịch vụ. Đây là động lực to lớn thúc đẩy sự phát triển của các ngành kinh tế nước ta và tạo điều kiện ứng dụng khoa học kỹ thuật, đổi mới công nghệ, từng bước hội nhập với khu vực và thế giới. Đầu tư công là chìa khóa để phân phối hàng hóa và dịch vụ quan trọng cho xã hội, trong quá trình phát triển các lĩnh vực, như: giao thông vận tải, y tế, giáo dục… nhất là ở các quốc gia đang phát triển khi mà vốn ngân sách có hạn, rất cần có sự tham gia của khối tư nhân vào các lĩnh vực, nhóm ngành được Chính phủ ưu tiên.

Thực trạng công tác đấu thầu ở Việt nam

Đối với đấu thầu công, nói chung những năm gần đây có sự phát triển hoàn thiện mạnh mẽ các khung pháp lý chuẩn hóa và thống nhất, phù hợp với các chuẩn mực, thông lệ quốc tế được các nhà tài trợ và các cơ quan đơn vị tham gia đánh giá cao, giúp duy trì hoạt động đấu thầu hiệu quả, tăng cường hơn nữa tính minh bạch, cạnh tranh. Điều này được thể hiện qua chính sách đấu thầu được hoàn thiện từ hệ thống luật (Luật Đấu thầu năm 2023), đến các Nghị định hướng dẫn, như: Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, ngày 27/02/2024 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu; Nghị định số 30/2015/NĐ-CP, ngày 17/3/2015 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư; Nghị định số 23/2024/NĐ-CP, ngày 27/02/2022 Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực… cùng các Thông tư hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Năm bản lề 2020 ghi nhận sự phát triển mạnh mẽ của đấu thầu qua mạng, theo báo cáo, nhiều bộ, ngành, địa phương đều triển khai rất quyết liệt đấu thầu qua mạng và vượt chỉ tiêu lộ trình được quy định tại Nghị quyết số 01/NQ-CP, ngày 01/01/2020 của Chính phủ và Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT, ngày 16/12/2019 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Đến năm nay 2024, đấu thầu qua mạng đã trở thành công cụ tất yếu bắt buộc với phần lớn các gói thầu vốn nhà nước. Việc thực hiện đấu thầu qua mạng đã hạn chế được phần nào những nhược điểm cố hữu của công tác đấu thầu do phát sinh nhiều tiêu cực, có lúc có nơi chỉ mang tính hình thức, ẩn chứa những điều mờ ám, thiếu minh bạch và công bằng.

Đối với đấu thầu tư nhân, đây có lẽ là bức tranh phân tán đa màu sắc nhất hiện nay. Nhìn chung tổng thể những năm vừa qua ở khối tư nhân gần như chưa hình thành thói quen mua sắm thông qua lựa chọn nhà thầu, đâu đó chỉ cố một số doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) mới thực hiện nghiêm túc các quy trình mua sắm theo các quy định và luật lệ riêng của đơn vị. Nhận thức chưa được thay đổi nhiều một phần do chưa hình thành thói quen, phần do chưa tiếp cận được các công cụ hỗ trợ tốt, tối ưu để thực hiện quy trình mua sắm. Các doanh nghiệp lớn thì vẫn quen cách làm cũ, với danh sách các nhà thầu thân quen trong list, chưa tạo sự đột phá mang tính cạnh tranh mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhỏ lẻ thì ngại đổi mới, tiếp cận cái mới.

Nên làm gì để phát triển đấu thầu?

Việt Nam nên làm gì để phát triển đấu thầu là câu hỏi lâu nay các nhà quản lý, hoạch định chính sách công luôn hỏi đối với khối mua sắm sử dụng vốn nhà nước, còn làm gì để phát triển đấu thầu tư nhân cũng là trăn trở của đội ngũ phát triển Mạng đấu thầu tư nhân DauThau.Net. Sỡ dĩ chúng tôi luôn gắn đấu thầu công với đấu thầu tư nhân trong nhiều bài viết bởi lẽ nếu nhìn vào thì chúng ta thấy đó là 2 mảng riêng biệt, nhưng ẩn sau đó có mối quan hệ móc xích khăng khít và đấu thầu công như là bánh đà đi trước kéo theo hệ thống doanh nghiệp tư nhân đi sau.

Một số kiến nghị chúng tôi có thể đưa ra để phát triển đấu thầu nói chung và đấu thầu tư nhân nói riêng:

Cải thiện khung pháp lý

Tiếp tục hoàn thiện luật và quy định: Đảm bảo các quy định về đấu thầu được cập nhật, rõ ràng và đồng bộ với các tiêu chuẩn quốc tế. Luật đấu thầu cần phải minh bạch và công bằng để khuyến khích các nhà đầu tư tư nhân tham gia.
Giải quyết tranh chấp hiệu quả: Cần có cơ chế giải quyết tranh chấp rõ ràng và nhanh chóng để giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư tư nhân.

Tăng cường minh bạch và công khai

Công bố thông tin đầy đủ: Đảm bảo rằng tất cả thông tin liên quan đến các dự án đấu thầu đều được công khai và dễ dàng truy cập, tiếp cận. Đặc biệt đây là dữ liệu mở không nên hạn chế bất cứ tổ chức, cá nhân nào khai thác.
Sử dụng công nghệ: Áp dụng công nghệ thông tin để quản lý quy trình đấu thầu, chẳng hạn như Hệ thống đấu thầu điện tử, giúp giảm thiểu tham nhũng và tăng cường tính minh bạch.

Cải thiện quy trình đấu thầu

Rút ngắn thời gian và giảm thủ tục hành chính: Tinh giản quy trình đấu thầu và giảm bớt các thủ tục hành chính không cần thiết để tiết kiệm thời gian và chi phí cho các nhà thầu. Đặc biệt khâu thời gian và các giấy tờ thủ tục hành chính là cực kỳ quan trọng để cải thiện được sức ì của đấu thầu.
Nâng cao năng lực quản lý: Đào tạo và nâng cao năng lực cho các cán bộ quản lý đấu thầu để đảm bảo họ có kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc một cách hiệu quả.

Khuyến khích đầu tư tư nhân

Hỗ trợ tài chính và thuế: Cung cấp các ưu đãi tài chính, thuế hoặc hỗ trợ khác cho các nhà đầu tư tư nhân tham gia vào các dự án đấu thầu.
Đảm bảo môi trường kinh doanh ổn định: Xây dựng môi trường kinh doanh ổn định và dự đoán được để các nhà đầu tư tư nhân có thể yên tâm đầu tư.

Tăng cường sự cạnh tranh

Khuyến khích sự tham gia của nhiều nhà thầu: Tạo điều kiện để nhiều nhà thầu tham gia vào các gói thầu, qua đó nâng cao tính cạnh tranh và chất lượng dự án.
Giảm thiểu tình trạng độc quyền: Giám sát và kiểm tra để tránh tình trạng độc quyền hoặc các hành vi không lành mạnh trong đấu thầu.
Giám sát chặt chẽ: Tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi việc thực hiện quá trình lựa chọn nhà đầu tư. Các bộ, ngành, địa phương cần tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi việc thực hiện quá trình lựa chọn nhà đầu tư để kịp thời phát hiện những vi phạm, xử lý theo đúng quy định, chấn chỉnh hoạt động lựa chọn nhà đầu tư trong lĩnh vực, ngành, địa bàn mình quản lý; đồng thời, tổng hợp các tồn tại, bất cập trong công tác này để phản ánh tới cơ quan Nhà nước nghiên cứu, tổng hợp trong quá trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật

Xây dựng cơ sở hạ tầng và năng lực

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng: Cải thiện cơ sở hạ tầng liên quan đến đấu thầu, chẳng hạn như hệ thống điện tử và cơ sở dữ liệu.
Đào tạo và nâng cao năng lực cho doanh nghiệp: Cung cấp chương trình đào tạo và hỗ trợ cho các doanh nghiệp tư nhân để nâng cao năng lực và khả năng cạnh tranh của họ.

Bài viết trên DauThau.Net đã nêu một số quan điểm để phát triển đấu thầu tư nhân, mong rằng bài viết sẽ có hữu ích cho bên mời thầu/chủ đầu tư quan tâm. Xin lưu ý, với hệ thống hỗ trợ đấu thầu tư nhân do DauThau.Net xây dựng hiện nay đang là môi trường tốt để các bên mời thầu, nhà thầu tham gia thị trường đấu thầu tư nhân.

Trường hợp cần hỗ trợ mời thầu tư nhân, hãy liên hệ ngay:

Kênh chat: m.me/dauthau.net
Hotline: 0904.634.288 hoặc 024.8888.4288
Email: [email protected]
Zalo OA: https://zalo.me/710508638087188690
Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ đấu thầu: https://support.dauthau.net

Tác giả: Son Vu

Tags: đấu thầu thư nhân

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn