Nên chọn thầu hay đấu thầu với tư nhân?

Đấu thầu tư nhân là gì?

• Quy trình linh hoạt:
  • Khác với đấu thầu công, đấu thầu tư nhân thường không bị ràng buộc bởi các quy định pháp lý chặt chẽ. Các tổ chức tư nhân có thể thiết kế quy trình đấu thầu theo cách họ thấy phù hợp nhất với mục tiêu và yêu cầu của mình.
  • Có thể áp dụng các phương pháp đấu thầu khác nhau, như đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, hoặc chỉ định thầu (mời thầu theo chỉ định).
• Đối tượng tham gia:
  • Đấu thầu tư nhân có thể giới hạn đối tượng tham gia (ví dụ, chỉ mời một số nhà thầu có uy tín hoặc đã có quan hệ hợp tác trước đó) hoặc mở rộng cho tất cả các nhà thầu đáp ứng yêu cầu.
• Tiêu chí đánh giá:
  • Các tiêu chí để đánh giá và lựa chọn nhà thầu có thể được tổ chức tư nhân tùy chỉnh theo nhu cầu cụ thể của dự án, bao gồm giá cả, chất lượng, kinh nghiệm và các yếu tố khác như thời gian thực hiện, giải pháp kỹ thuật, v.v.
• Tính cạnh tranh:
  • Mặc dù linh hoạt hơn, nhưng đấu thầu tư nhân vẫn thường cố gắng duy trì tính cạnh tranh để đảm bảo rằng họ nhận được giá trị tốt nhất cho chi phí bỏ ra.
• Công khai thông tin:
  • Các tổ chức tư nhân thường ưu tiên bảo mật thông tin liên quan đến quá trình đấu thầu và kết quả, không công khai như đấu thầu công.

Chọn thầu là hình thức như thế nào?

Chọn thầu là quy trình mà chủ đầu tư (tổ chức hoặc cá nhân) trực tiếp lựa chọn một nhà thầu cụ thể để thực hiện dự án, cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ mà không thông qua quá trình đấu thầu cạnh tranh. Đây là phương pháp thường được áp dụng trong một số trường hợp nhất định khi chủ đầu tư tin rằng việc chỉ định nhà thầu là phù hợp và hiệu quả nhất! Chọn thầu có thể thực hiện qua một số hình thức sau:

• Phương pháp mời một nhà thầu cụ thể thực hiện dự án mà không qua quá trình đấu thầu công khai. Trường hợp này thường được áp dụng khi bạn đã có mối quan hệ tin cậy với nhà thầu, hoặc nhà thầu đó có kinh nghiệm và năng lực đặc biệt mà bạn tin rằng sẽ phù hợp với dự án. Khi thực hiện sẽ tiết kiệm thời gian và công sức so với đấu thầu, nhưng có thể không đảm bảo được tính cạnh tranh về giá cả và chất lượng.
• Phương pháp chọn 1 nhà thầu cụ thể trong danh sách một số nhà thầu có sẵn, sau khi so sánh các phương án kỹ thuật - tài chính giữa các nhà thầu chào với nhau, tiến hành đàm phán với các nhà thầu tốt nhất sau đó chọn ra nhà thầu phù hợp nhất. Phương án này tăng được tính cạnh tranh so với phương án nêu trên, tuy nhiên thời gian có thể kéo dài đồng thời có thể quá trình lựa chọn nhà thầu sẽ phát sinh những nội dung không mong muốn (lựa chọn mang tính chủ quan 1 cá nhân/bộ phận nào đó, phức tạp khi xây dựng ra các tiêu chí...).

Đặc điểm của chọn thầu

Không qua đấu thầu cạnh tranh

Chủ đầu tư không tổ chức đấu thầu rộng rãi hoặc hạn chế. Thay vào đó, họ chọn trực tiếp một nhà thầu dựa trên những tiêu chí nhất định như năng lực, kinh nghiệm, hoặc mối quan hệ tin cậy từ trước.

Áp dụng trong các trường hợp đặc biệt

Chọn thầu thường được sử dụng khi có lý do cụ thể để không tổ chức đấu thầu, chẳng hạn như:

• Nhà thầu có chuyên môn đặc biệt hoặc công nghệ độc quyền mà các nhà thầu khác không có.
• Dự án có yêu cầu về thời gian gấp rút, và việc tổ chức đấu thầu sẽ làm chậm tiến độ.
• Dự án có giá trị nhỏ hoặc đơn giản, không đáng để tổ chức một quy trình đấu thầu phức tạp.
• Mối quan hệ đối tác lâu dài hoặc sự tin cậy cao giữa chủ đầu tư và nhà thầu.

Quy trình đơn giản hơn

Vì không cần tổ chức đấu thầu, quy trình chọn thầu thường đơn giản và nhanh chóng hơn. Chủ đầu tư có thể đàm phán trực tiếp với nhà thầu về các điều khoản hợp đồng, giá cả, và các yếu tố khác.

Độ tin cậy cao

Khi chọn thầu, chủ đầu tư thường chọn nhà thầu mà họ đã từng hợp tác trước đây hoặc đã biết rõ về năng lực, do đó giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc chọn nhà thầu mới.

Ưu điểm khi chọn thầu

• Nhanh chóng và hiệu quả: Giảm bớt thời gian và công sức cần thiết cho quy trình đấu thầu.
• Đảm bảo chất lượng: Chủ đầu tư có thể chọn nhà thầu đã được kiểm chứng về chất lượng công việc.
• Tiết kiệm chi phí hành chính: Loại bỏ các chi phí liên quan đến tổ chức đấu thầu, như quảng bá, đánh giá hồ sơ, và giám sát quá trình đấu thầu.

Hạn chế khi chọn thầu

• Thiếu tính minh bạch và cạnh tranh: Do không có quá trình đấu thầu cạnh tranh, nên khó đảm bảo rằng giá cả và điều kiện hợp đồng là tốt nhất.
• Rủi ro lợi ích nhóm: Có thể dẫn đến việc chọn nhà thầu dựa trên mối quan hệ cá nhân hoặc lợi ích riêng, thay vì năng lực thực sự.
• Phụ thuộc vào sự tin cậy: Nếu nhà thầu không đáp ứng được kỳ vọng, chủ đầu tư có ít sự lựa chọn khác.